De katharen die zichzelf christenen of bonshommes noemden, was een beweging in de 12e en 13e eeuw in het zuiden van Frankrijk die streefde naar een zuiver geloof. Daardoor botsten ze met de Roomse kerk voor wie macht en geld het belangrijkste was.
Regio in Zuid Frankrijk
De katharen kregen de meeste aanhang In Occitanië, de huidige regio’s Languedoc-Roussillon en Midi-Pyrénées. De steden Toulouse, Albi, Foix, Mirepoix en Carcassonne waren hun bondgenoten.
Vervolging door de kerk
Lange tijd probeerde de Roomse kerk de invloed van de katharen te beperken. Dat ging moeilijk omdat de Katharen beschermd werden door de graven van Toulouse en hun vazallen. Maar alles veranderde toen een hoge Roomse kerkdienaar werd vermoord. In 1209 ontketende Paus Innocentius III een groot offensief. Als beloning mochten de kruisvaarders de goederen en het land inpalmen van de aanhangers van het katharisme. Zo kon het koninkrijk Frankrijk stap voor stap Occitanië annexeren, dat voordien onafhankelijk was.
Montsegur
Het kasteel Montségur werd een symbool van de weerstand van de katharen tegenover de onderdrukking. De burcht was hun laatste toevlucht.
In 1243 omsingelde het leger Montségur met een ongelijke krachtsverhouding: 6000 soldaten tegen ongeveer 400 katharen. De belegerden hileden een jaar lang stand ondanks de honger, de koude en de moordende gevechten. Zij werden daarbij gesteund door machtige lokale heren, zoals die van Foix en Mirepoix.
Brandstapel
Tenslotte onderhandelden de belegerden van Montségur over hun overgave. De overwinnaars beloofden iedereen vrij te laten die het kathaarse geloof zou afzweren. De katharen daalden echter af naar de voet van de heuvel waar een brandstapel stond. Daar wierpen zij zichzelf in de vlammen. Een stèle markeert vandaag de plaats waar 220 mannen en vrouwen het leven lieten.
Schat
Het nieuws van de tragedie bleef hangen maar ook de geruchten over een eventuele schat. Die gaven samen met het speciale topografische karakter van de site aan Montségur een bepaalde dimensie. De burcht wordt bestempeld als zonnetempel of Graalburcht en trekt liefhebbers van esoterisme aan van over de hele wereld.
Zonnestraal
Het fenomeen bereikt een hoogtepunt tijdens de zomerzonnewende, wanneer de heuvel bezet wordt door een menigte die hoopt de fameuze rode zonnestraal te zien. Die dag, in de vroege ochtend, dringt het zonlicht binnen langs de schietgaten in het oosten en verdwijnt langs de schietgaten in het westen en wijzen zo, zegt men, naar de ligging van de schat van de katharen.
Burchten
Er zijn veel restanten uit deze tijd zoals burchten, kastelen en abdijen. Bekende namen zijn Montségur, Queribus, Puilaurens, Roquefixade, Usson, Lordat, Miglos, maar ook Le Cité in Carcassonne en de burcht in Narbonne.